Een walrus vergeet je nooit meer wanneer je er één in levende lijve hebt gezien. Je kunt ze in het echt zien in onder anderen het Dolfinarium in Hardewijk. Walrussen zijn indrukwekkend groot en ze hebben een hele harde stem. Er is zoveel om te leren over walrussen, zoals bijvoorbeeld waar ze vandaan komen of hoe oud ze worden. Weet je eigenlijk wat ze eten, hoe ze zich voortplanten en hoe groot hun pups zijn bij de geboorte? Weet ook je hoe zwaar het mannetje is of hoe groot het vrouwtje is? Hoe lang kunnen ze bijvoorbeeld onder water zwemmen? Dit zijn allemaal vragen die wij zullen beantwoorden in dit artikel.
In 1871 schreef de Engelse auteur Lewis Caroll het boek Through the Looking Glass. Het was het vervolg op zijn al eerder uitgebrachte boek Alice in Wonderland. In Through the Looking Glass staat het gedicht; The Walrus and the Carpenter.
© Rod Long / Unsplash
Sypnosis:
Een walrus loopt met een timmerman op het strand. In de verte zien ze oesters op het strand liggen. Ze nodigen vier oesters uit om met hen een wandeling te maken over het strand. Al snel volgen veel andere jonge oesters. De oudere oesters zijn wijzer en blijven gewoon op hun plek. Maar dan... De walrus en de timmerman blijken de oesters onder valse voorwendselen te hebben meegelokt en eten ze uiteindelijk allemaal op.
De Walrus en de Timmerman
Die liepen langs het strand
Ze huilden bitter bij het zien
Van zulke hopen zand:
"Kon dit maar worden opgeruimd.
Daaronder zit vast land."
De Walrus vroeg: "kunnen we dat doen
Zo'n lage poets te bakken
Ze liepen zo ver met ons mee
En dan ze te verlakken"
De Timmerman vroeg zonder medeleven
Hem de boter even door te geven.
De walrus is een geliefd onderwerp voor gezegdes, liedjes, verhalen en zoals je hierboven hebt kunnen lezen, gedichten. Waarom? Misschien omdat walrussen zo tot de verbeelding spreken. Wie kent het nummer niet van de Beatles; I Am the Walrus? Het lied slaat totaal nergens op en werd in een baldadige bui door John Lennon speciaal geschreven toen hij hoorde dat een leraar zijn liederen gebruikte als studiemiddel. Luister hieronder naar het nummer van the Beatles; I Am A Walrus
{music}images/Antarctia/Beatles{/music}
Bouw
Walrussen, Odobenus Rosmarus, zijn enorme dieren en behoren tot de orde van Pinnipedia. Zeehonden en zeeleeuwen zitten ook in deze orde. Van alle tot die groep behorende dieren is de zeeolifant de grootste. Walrussen zijn onder anderen makkelijk te herkennen aan hun enorme slagtanden, hun dikke laag blubber en de snorharen op hun snuit. Wie ooit naar het Dolfinarium is geweest heeft walrussen van dichtbij kunnen zien en weet hoe indrukwekkend deze dieren zijn. Ze weten ook meteen hoe luidruchtig ze zijn!
2. Blubber
Een walrus heeft een heel dik huid dat gemiddeld 4 cm. dik is. Hij heeft daarnaast ook nog een dik laag blubber, maar zijn vacht zelf is daarentegen juist dun.4. Voorflippers
De voorflippers van een walrus zijn echte armen, al zien ze er zo niet uit. Ze hebben een boven- en een onderarm en ook vingers, net als een mens.1. Slagtanden
De slagtanden van een walrus kunnen wel een meter lang worden. Ze zullen door blijven groeien gedurende hun hele leven.3. Achterflippers
Walrussen kunnen hun achterflippers zodanig draaien dat zij er mee op het land kunnen lopen.Ogen
Een walrus heeft relatief kleien ogen die aan de voorkant van zijn hoofd zitten
1. De walrus heeft een vierkant hoofd met twee slagtanden die gemiddeld een meter lang worden en die gedurende zijn hele leven door blijven groeien. De slagtanden van de vrouwtjes worden iets minder lang, circa 80 cm. Deze slagtanden zijn van groot belang. Ten eerste gebruikt hij ze tijdens zijn gevechten met andere mannelijke walrussen om hun dominantie vast te stellen in het harem. Daarnaast gebruikt hij ze om zich op het ijs te trekken, worden ze gebruikt om zichzelf mee vast te pinnen op het ijs tijdens het rusten/slapen en hebben ze ze nodig als wapen tegen hun vijanden. Walrussen hebben 18 tanden in totaal. De slagtanden worden ook als tanden geïdentificeerd.
De 400 - 600 snorharen van de walrus zijn veel meer dan alleen maar snorharen, het zijn tastzintuigen. Je ziet dit ook terug bij katten. De walrus gebruikt zijn snorharen om naar voedsel te zoeken. De snorharen zijn bevestigt aan spieren en worden voorzien van bloed en zenuwen.
Het geluid van een walrus is oorverdovend en kan op een afstand van 1,5 km ver weg nog worden gehoord. Hieronder kun je de verschillende soorten geluiden horen die een walrus maakt.
De ogen van de walrus zijn rond en liggen redelijk hoog op het hoofd. Het gehoororgaan van walrussen is inwendig en ligt direct achter de ogen.
2. Walrussen zijn groot. Ze kunnen, eenmaal volgroeid tussen de 2 - 3,5 meter lang worden, flinke proporties dus. Ze zijn ook nog enorm zwaar met een gemiddeld gewicht dat circa 800 - 1700 kilo is! Al kun je het soms niet zien, hun hele lichaam is bedekt met een dun laagje vacht. De huid van de walrus is daarnaast ook 4 cm dik, heeft een dikke laag blubber, dit is nodig om extra weerstand te bieden tegen de vaak extreem koude temperaturen.
De huid rondom de hals en schouders van een mannetje walrus is enorm dik. Dit is onder anderen van groot belang om ze te beschermen tijdens gevechten met anderen mannelijke walrussen tijdens de bronsperiode.
Walrussen zijn kaneel-bruin van kleur. Ze worden met een lichte vachtkleur geboren die naarmate ze ouder worden donkerder wordt. Hun vachtkleur verandert ook als ze het koud hebben en wordt dan ook lichter van kleur. Als ze langere periodes onder het ijskoude water hebben doorgebracht worden ze zelfs bijna wit van kleur. Wanneer het erg warm is, wordt de kleur van hun huid weer roze. De roze kleur wordt veroorzaakt doordat de aders in hun huid wijder worden om de bloedcirculatie te bevorderen. Hierdoor raakt de walrus warmte kwijt.
3. De achterflippers van een walrus zijn driehoekig van vorm en hebben vijf 'teentjes' met klauwen waarbij de drie middelste teentjes een grotere klauw hebben dan de twee buitenste. De huid van de flippers is dik en onregelmatig en hierdoor uitermate geschikt voor het leven bovenop het ijs. De achterflippers worden gebruikt om mee te zwemmen waarbij ze om de beurt gebruikt worden om mee vooruit te komen. Walrussen zijn tevens in staat om hun flippers zodanig te draaien dat ze er mee op het land kunnen lopen. Dit gebeuren zie je ook bij zeeleeuwen terug.
4. Wanneer je de voorflippers van een walrus ziet zul je niet meteen een verband leggen tussen een paar armen, maar toch zijn ze dat wel. Ze hebben, net als elk ander dier, bovenarmen, onderarmen en vingers, alleen zijn ze korter van structuur en aangepast aan hun leefomstandigheden. De voorflippers kunnen 90 graden worden omgedraaid om het lopen te vergemakkelijken wanneer de walrussen op het ijs zijn. Verder worden de voorflippers gebruikt om mee te sturen onderwater.
Leefgebied
Er zijn twee groepen walrussen te vinden in de Antarctica, de Noordelijk Atlantische walrus en de Stille Oceaan walrus. Beiden families leven strikt gescheiden van elkaar. De walrussen in de Stille Oceaan zijn doorgaans iets groter dan die van de Noordelijke Atlantische Oceaan. Walrussen leven nabij het pakijs.
{music}images/Antarctia/walrus{/music}
De Noordelijke Atlantische walrussen leven in Noordelijk Canada tot en met Groenland terwijl de walrussen in de Stille Oceaan zich in de noordelijke zeegebieden van Rusland en Alaska bevinden. Deze walrussen migreren regelmatig tussen de Bering Zee waar ze zich gedurende de wintermaanden verzamelen, en de Chukchi Zee.
Voeding
Walrussen eten niet, ze vreten. Je kunt het je misschien bijna niet voorstellen, maar een walrus kan per voeding circa 4,000 schelpdieren per keer opeten, gemiddeld 6% van hun lichaamsgewicht. Ze vinden hun voedsel op de bodem van de zee en duiken soms tot wel 260 meter de diepte in om voedsel te zoeken waarbij hun snorharen dan dienen als hun ogen. Ze kunnen tijdens zo'n lange duik gemiddeld 30 minuten lang hun adem inhouden. Wanneer ze een schelpdier onder het zand vinden gebruiken ze hun lippen om een straal water te produceren waarmee ze het zand wegblazen. Soms worden de slagtanden gebruikt om zand mee weg te scheppen.
Wanneer ze hun voedsel eenmaal blootgelegd hebben zullen ze hun voorflippers gebruiken om deze op te pakken. Het eten van een schelpdier door een walrus is best heel bijzonder. Ze gebruiken hun lippen en tong om het vlees uit de schelp te zuigen. Soms zuigen ze ook per ongeluk steentjes op.
Walrussen zijn over het algemeen geen carnivoren, maar wanneer voedsel schaars is zullen ze zich wanneer de noodzaak zich aandient voeden met de karkassen van dode zeehonden.
© Jonathan Cooper / Unsplash
Voortplanting
Ook al zijn walrussen vanaf hun 7e jaar geslachtsrijp zullen ze pas op hun 15e jaar beginnen met voortplanten. Ook de vrouwtjes zullen pas op 10 jarige leeftijd zich gaan voortplanten terwijl ze in feite al op 5 - 6 jaar in feite geslachtsrijp zijn. Waarom dit is begrijpen geleerden vooralsnog niet, het is voor hen echt een raadsel.
Voor de walrussen breekt een drukke periode aan in de maanden december tot en met maart, want dit is de tijd waarin ze zullen gaan paren. Dit is ook de tijd waarin de mannelijke walrussen behoorlijk agressief zijn terwijl ze met elkaar vechten om hun dominantie te bepalen binnen de groep. Hun agressieve gedrag richt zich echter niet alleen op andere mannetjes, ook de vrouwtjes krijgen hun portie klappen en bijtwonden.
Groepen vruchtbare en ontvankelijke vrouwelijke walrussen zullen zich losmaken van de groep en zich verzamelen op het land, maar altijd in de buurt van het water omdat de mannetjes hier de vrouwtjes het hof maken. De mannetjes zullen de vrouwtjes proberen te verleiden en te imponeren door in de buurt van de vrouwtjes te zwemmen en allerlei akoestische geluiden onder water maken zoals zoals fluittonen en tikgeluiden. De geluiden die de mannelijke walrussen produceren komen voort uit een luchtzak onder hun keel, de zogenaamde pharyngeal spieren. Deze geluiden hebben twee doeleinden;
- het verleiden van de vrouwtjes
- het kenbaar maken aan de andere mannetjes dat ze op zoek zijn naar een vrouwtje.
Penisbot van een walrus © Edgewise - Wikipedia
De vrouwtjes vormen groepen van gemiddeld 23 in oestros verkerende dames, een soort harems. Onder oestros verstaan we bronstig of een periode dat de bronssttijd wordt genoemd. Dit is het tijdstip waarop de dieren klaar zijn om met elkaar te paren. De mannetjes zullen met gemiddeld 20 - 23 vrouwtjes paren, de vrouwtjes paren echter alleen maar met 1 mannetje. Dit zal doorgaans ettelijke keren moeten gebeuren om zodoende de kans op een zwangerschap te vergroten.
Walrussen planten zich voort in het water. Mannetjes walrussen hebben een penisbot, baculum, dat 60 cm lang is. Het penisbot zorgt ervoor dat de penis hard blijft tijdens het geslachtsverkeer. Andere diersoorten met een penisbot zijn gorillas, stekelvarkens, honden, otters, beren, vleermuizen en chimpansees.
Gedurende de bronsttijd zullen de mannelijke walrussen op een afstand van 7 - 10 meter bij elkaar vandaan blijven. Gebeurt dit niet dan breken er hevige gevechten uit tussen de zeer agressieve mannetjes. Gedurende deze fase zullen de minderjarige mannetjes de veiligheid zoeken door uit de buurt te blijven of zich te verplaatsen naar de uiterste randen van de groep. Oudere walrussen zijn dominanter en hebben daarom een grotere kans om te paren met een vrouwtje dan hun jongere buurtjes.
Een zwangerschap duurt lang, 15 - 16 maanden. De zwangerschap van een walrus is eigenlijk heel bijzonder. Het bevruchte eitje zal tot wel vier maanden lang in het lichaam van de moeder blijven en vormt zich tot een blastocyste. Een blastocyste is een holletje dat ontstaat nadat een ei na de bevruchting zich opdeelt in kleine celletjes. De embryo zal zich verder gaan ontwikkelen wanneer het zich met de moeder verbindt middels een placenta. Pas vanaf dat moment begint de foetus zich echt te ontwikkelen, een proces dat 16 maanden duurt.
Dit heeft drie oorzaken; het geeft de aanstaande moeders lichaam meer tijd om te herstellen van de vorige zwangerschap en bevalling, de moeder walrus kan ondertussen haar volledige aandacht alsnog schenken aan haar andere kalfje en haar nog ongeboren jong zal pas worden geboren op een tijdstip dat gunstig is voor zijn overlevingskansen in de natuur.
Pasgeboren kalfjes wegen tussen de 45 - 75 kilo bij hun geboorte. Kalfjes worden op het land of op het ijs geboren en zullen vrijwel direct na hun geboorte hen weg zoeken naar het water samen met hun moeder. Ze zullen de eerste zes maanden van hun leven alleen melk drinken, maar na die zes maanden gaan ze gaandeweg ook vast voedsel eten.
Kalfjes worden door de moeders verzorgd in zogenaamde crèches. Moeders zullen hierbij niet alleen hun eigen kalfjes voeden en verzorgen, maar wanneer nodig ook kalfjes van andere moeders. Kalfjes blijven in de directe nabijheid van hun eigen moeder, zelfs wanneer ze weer zwanger is. In het algemeen baren vrouwelijke walrussen elke twee jaar een kalfje. Moeder en kalf gebruiken hun reukzintuig om elkaar te vinden in de crèche.
Walrussen kunnen in het wild 30 jaar oud worden.
Walrussen Nordaustlandet, Svalbard | © Rob Oo | Flickr
Natuurlijke vijanden
Gezien de grootte en de enorme slagtanden van een walrus zou je denken dat ze geen vijanden hebben, maar daar vergis je je dan in, want die hebben ze wel. Uiteraard gaat het dan wel om aaseters die in staat zijn om zo'n enorm gevaarte de baas te kunnen en ze moeten ook de zeer koude temperaturen kunnen trotseren. Maar wie zijn dan die natuurlijke vijanden?
Orka's en ijsberen
Een walrus zal misschien niet direct hun eerste keuze zijn om op te jagen, maar ze doen het wel. Het gaat dan veelal om zieke en oude dieren. Nu moet je wel beseffen dat de enorme omvang van een walrus niet de enige hindernis is waar een ijsbeer en een orka tegenaan lopen, want een walrus heeft ook nog een zeer dikke huid. Naast een scherp gebit is een zeer sterk gebit dan ook onontbeerlijk.
Een orka zal eerst een poging doen om een walrus vanaf het land te grijpen en het dan proberen mee te trekken naar zijn pod. Een ijsbeer jaagt meestal alleen en moet het niet alleen hebben van zijn eigen flinke afmetingen, maar ook van zijn enorme poten die hij gebruikt om flinke meppen mee uit te delen. Voor hem is een verrassingsaanval dan ook uitermate belangrijk, want een 1 op 1 confrontatie met een walrus loopt vaak minder goed af voor de ijsbeer zelf
Relatie tot de mens
Mensen zijn de grootste vijanden van de walrus. Walrussen werden door de inheemse bevolking sowieso gedood voor hun vlees, huid, olie en slagtanden, maar het duurde niet lang eer ze ook in de 18e en 19e eeuw door andere landen werden gedood voor de commercie en het daaruit voortvloeiende financiële gewin.
Tegenwoordig zijn walrussen gelukkig een beschermde diersoort en mogen alleen de inheemse bevolkingsgroepen nog op ze jagen. Of dit het jagen op zich tegenhoudt weet niemand. Walrussen leven in afgelegen gebieden en helaas zijn ook de inheemse bevolkingsgroepen niet vies van een beetje geld. Vooralsnog is het in ieder geval verboden om op ze te jagen.
Nog een verontrustende factor is de opwarming van de aarde waardoor er hele stukken ijsvlaktes aan het verdwijnen zijn. Kalfjes worden op het ijs geboren en walrussen gebruiken het ijs ook om op te rusten. Het verdwijnen van dit natuurlijke gebied kan ook grote gevolgen hebben voor de walrus.
Reizen naar Antarctica:
- Experience Travel
- Untamed Travelling
- Birding Breaks
- National Geographic Expeditions
- Sawadee
- Ocean Wide Expeditions
- Kras
- Koning Aap
- Fox Verre Reizen van ANWB